توسعه سازمان‌ها و تغييرات محيط پيرامون و رقبا باعث شده است تا استفاده از مدل‌هاي كسب‌وكار نوين امري اجتناب ناپذير تلقي شود. يكي از ابزارهايي كه مي‌تواند به عنوان كانال‌هاي ارتباطي نوين به سازمان‌ها كمك كند، انواع ابزارهاي الكترونيكي است. به عبارت ديگر فضاي مجازي و اينترنت، وضعيت جديدي را براي كسب‌وكار ايجاد نموده است. پول‌هاي رمزنگاري‌شده، در مقطع فعلي مسير جديدي را در مبادلات ايجاد كرده است كه اين موضوع باعث ايجاد چارچوب جديدي براي كسب‌و‌كارهاي الكترونيك شده است.

اداره پژوهش و مدیریت ریسک بانک توسعه صادرات در گزارش پیش رو به برسی موضوع پول های رمزنگاری شده پرداخته است.

به گزارش پایگاه خبری اگزیم نیوز بر اساس اطلاعات تلخیص شده از گزارش تخصصی اداره پژوهش و مدیریت ریسک بانک توسعه صادرات تحت عنوان بررسی وضعیت ارزهای دیجیتالی،پول ديجيتالي، پول رمزنگاري‌شده، پول مجازي، ارز رمزي، تمام اينها اسامي نوع جديدي از پول است كه در عصر حاضر بعنوان وسيله جديدي براي مبادله استفاده مي‌شود. امروزه استفاده از ارزهاي ديجيتال از چنان رشدي برخوردار شد‌ه که بانك‌‌هاي مرکزي كشورها را وادار به واکنش نموده است. نكته كليدي در مورد ارزهاي رمزنگاري شده اين است كه انتقال آنها به صورت فرد به فرد است و پرداخت‌كننده بدون نياز به وجود واسطه مركزي، مستقيماً پول را به دريافت‌كننده مي‌دهد. تا‌كنون انواع مختلفي ارز رمزي توليد شده كه معروفترين آنها بيت‌كوين نام دارد. بيت‌كوين مستقيماً در شبكه‌اي تحت وب به نام بلاك‌چين توليد مي‌شود. موارد استفاده از فناوري بلاك‌چين حتي در حوزه‌هاي مالي و بانكي بسيار زياد و در حال بررسي است 

  پول ديجيتال با بيت‌كوين مفهوم پيدا كرد. بيت‌کوين اولين پياده‌سازي مفهوم ارز رمزنگاري‌شده است که اولين بار در سال 1998 توسط وِي داي در فهرست ايميل سايفرپانک، توصيف شده بود. بيت‌كوين نوع جديدي از پول است که براي کنترل توليد و تراکنش‌هاي روي آن، بجاي يک مرجع مرکزي، از رمزنگاري استفاده شده است.

مشخصات اولين بيت‌کوين‌ در سال 2009 توسط -گروه بزرگ برنامه‌نويسي تحت وب با اسم مستعار- ساتوشي ناکاموتو در يک فهرست ايميل رمزنگاري‌شده، منتشر گرديد. از اواخر سال 2010 استفاده‌كنندگان از بيت‌كوين بطور نمايي با توسعه‌دهندگان بسياري که روي آن کار مي‌کنند، رشد کرده است. پول‌هاي ديجيتال در زمانيکه بر اثر بحرانهاي مالي سال‌هاي 2007 و 2008 ميلادي، عدم اعتماد به دولت‌ها و نهادهاي مالي پيش آمده بود، مورد استقبال قرار گرفت. 

 در ادامه این پژوهش به بررسی تفاوت های پول ديجيتال و پول سنتي پرداخته شده است. در دوران جديد، مفهوم پول واقعي (Fiat Money) توسط پول ديجيتال به چالش كشيده شده است. بر خلاف پول واقعي يا سنتي كه بانك مركزي و دولت‌ها مسئول انتشار آن در جامعه هستند، پول ديجيتال اغلب در جريان فرآيندي كه استخراج (Mining) ناميده مي‌شود، منتشر مي‌شوند. جدول شماره 1 مقايسه‌اي از پول سنتي با پول ديجيتال از منظرهاي متفاوت را ارائه مي‌دهد. با توجه به آنكه پول ديجيتال سرعت انتقال بالايي دارد و هزينه نقل و انتقال آن كمتر است ممكن است براي برخي از كاربران مقبوليت نسبي داشته باشد. در واقع براي پول ديجيتال كارت هوشمند وجود ندارد و تنها يك نرم‌افزار رايانه‌اي به نام كيف پول الكترونيكي وجود دارد كه مي‌توان كدهاي رمزنگاري‌شده كه نشان‌دهنده وجه الكترونيكي است را در آن ذخيره كرد.

: مقايسه‌ي پول ديجيتال با پول سنتي

    بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت coin.dance ، بيت‌كوين 38 درصد سرمايه بازار را به خود اختصاص داده است (179.897 ميليون دلار) و پس از آن اتريوم با اختصاص 19 درصد (91.482 ميليون دلار) حجم سرمايه بازار به خود، بيشترين سهم را دارد

 به گزارش اگزیم نیوز فناوری بلاک چین حوزه دیگری است که در ادامه این بررسی معرفی شده است.

پركاربردترين ارز ديجيتال با نام بيت‌كوين در بستر فناوري بلاك‌چين قابل نقل و انتقال است که  به معناي زنجيره اي از بلاك است يعني هر تراكنش يك بلاك ايجاد مي‌كند و اين تراكنش‌ها كه در كنار هم قرار مي‌گيرند زنجيره‌اي از بلاك‌ها ايجاد مي‌شود. به عبارت ديگر بلاك‌چين يك پايگاه داده توزيع شده و مشترك از تراكنش‌هاست كه تبادل ارزش را تسهيل مي‌كند. اين فناوري مانند يك صفحه گسترده جهاني عظيم است كه نياز به تأييد هويت اشخاص ثالث را حذف كرده است. مزيت استفاده از بلاك چين، پردازش آني، هزينه‌ها و خطرات كم و نيز شفافيت زياد آن در انجام معاملات است.  از اين فناوري مي‌توان در صنايع مختلف بهره برد. فرآيندهاي خدمات مالي، مملو از مشكلاتي از قبيل بهره‌وري كم، تأخير در انجام تراكنش، تقلب، جعل و ريسك‌هاي عملياتي است. جهت رفع اين موانع با استفاده از فناوري بلاك‌چين، بررسي‌هاي بيشتري در حال انجام مي‌باشند. شكل 1 كاربردهاي مختلف فناوري بلاك‌چين را نمايش مي‌دهد.

 کاریرد بلاک چین در صنعت براساس ويژگي‌هاي بلاك‌چين به شرح زیر است

- توزيعي بودن: منظور از شبكه توزيعي يا توزيع شده، شبكه‌اي است كه در آن هر گره به همه گره‌هاي ديگر متصل است. به عبارت ديگر ويژگي شبكه توزيع‌شده، نقطه به نقطه بودن آن مي‌باشد.

- متن باز بودن: بلاك‌چين متن باز است. به اين معنا كه هركس كه بخواهد مي‌تواند از اين فن‌آوري استفاده كند.

- پروتكل اجماع: بلاك چين بر اساس پروتكل‌هاي خاصي عمل مي‌كند كه به نوعي شبيه رأي‌گيري است. بنابراين همه مي‌توانند در شبكه مبتني بر بلاك‌چين شركت كنند و رأي بدهند.

 بیت کوین فناوری دیگری است که در این مطالعه  معرفی شده است: بيت‌کوين يک شبکه توزيع شده است که يک سيستم پرداخت جديد و يک نوع پول کاملاً ديجيتال را بوجود آورده است. اين اولين شبکه پرداخت نقطه به نقطه تمرکز زدايي شده است که توسط کاربرانش بدون هيچگونه اختيار مرکزي و يا واسطه‌اي، توسعه پيدا كرده است. هيچ‌کس مالک شبکه بيت‌کوين نيست. اين کاربران بيت‌کوين در سراسر جهان هستند که آن را کنترل مي‌كنند. توسعه دهندگان بيت‌کوين اگرچه نرم‌افزار آن را بهبود مي‌بخشند ولي نمي‌توانند تغييري را بر پروتکل بيت‌کوين تحميل کنند.

تاکنون بسياري از كشورها مبادلات پول ديجيتال از جمله بيت‌كوين را بدون ايراد دانسته‌اند ولي هيچ دولتي تا‌كنون آن را بعنوان يك ارز نپذيرفته است و دليل ارزش کنوني آن پذيرش آن از سوي استفاده‌كنندگان مي‌باشد. انتشار و ترويج بيت‌کوين‌ مي‌تواند از سه جهت ساختار پولي جهاني را دستخوش تغيير كند:

1.  بانک‌هاي مرکزي کشورها مرجع چاپ پول نخواهند بود و اين مسؤوليت به دوش مهندسان کامپيوتر و سخت افزار خواهد افتاد.
2.  دولت‌ها نيز سلطه خود را بر سياست‌هاي پولي کشورهاي خود از دست داده و عملا بازار پولي کشورها و حتي مراودات پولي بين کشورها نيز از ساختار کنوني خود خارج خواهد شد.
3. گسترش استفاده از ارزهاي مجازي مي‌تواند معاهدات و توافقات پولي بين‌المللي در راستاي کنترل جريان پول و مبارزه با پولشويي، را متأثر ساخته و نيازمند بازبيني و تكميل نمايد.

به چند روش مي‌توان بيت‌كوين بدست آورد. از جمله آنها پذيرفتن بيت‌كوين به عنوان وجه پرداختي در برابر کالا يا خدمات است. همينطور مي‌توان از صرافي‌هاي فروشنده بيت‌كوين آن را خريداري نمود و يا از راه استخراج رقابتي (ماينينگ) به آن دست يافت.

استخراج بيت‌كوين، به فرآيند توليد بيت‌كوين گفته مي‌شود. شبكه بيت‌کوين در ازاي سرويس‌هاي مفيدي که براي عملکرد يک شبکه پرداخت امن لازم است، جايزه‌اي هم در نظر مي‌گيرد. تا وقتي آخرين بيت‌کوين صادر نشده باشد، استخراج بيت‌کوين همچنان ادامه مي‌يابد. استخراج چيزي شبيه به حل يک مسأله به صورت رقابتي ايجاد کرده و کار را براي کساني که مي‌خواهند بطور پي‌در‌پي بلاک‌هاي تراکنشي جديدي به زنجيره بلاک بيفزايند، دشوار کرده است. به اين ترتيب از اينکه هر کسي بتواند قدرت بلاک کردن تراکنش‌هاي خاصي را بدست بياورد، جلوگيري کرده و از بي‌طرفي شبکه محافظت به عمل آورده مي‌شود. همچنين اجازه داده نخواهد شد که افراد با تعويض بخش‌هايي از زنجيره بلاک، مخارج خودشان را کم کرده و از ديگر کاربران کلاهبرداري نمايند. طراحي پروتکل بيت‌کوين به گونه‌اي است که بيت‌کوين‌هاي جديد را با نرخ ثابتي توليد مي‌کند. به اين ترتيب، استخراج بيت‌کوين يک کسب‌و‌کار رقابتي خواهد شد. اگر استخراج‌کنندگان بيشتري به شبکه بپيوندند، سودآوري مرتباً دشوار خواهد شد و استخراج‌کنندگان بايد به دنبال بازده براي کاهش هزينه‌هاي استخراج باشند. هيچ مرجع مرکزي يا توسعه دهنده‌اي، اختيار آن را ندارد تا سيستم را براي افزايش سود، کنترل يا دستکاري کند. هر گره (نُد) بيت‌کوين‌ در جهان، هر آنچه را که در تطابق با قوانيني که انتظار مي‌رود سيستم از آن پيروي کند، نباشد حذف خواهد کرد. لازم به ذكر است فرآيند استخراج نياز به مصرف برق زيادي دارد.

پرداخت به وسيله بيت‌کوين، مي‌تواند بدون استفاده از يک حساب تجاري انجام شود. پرداخت‌ها از طريق مدل‌هاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري کيف پول، چه روي کامپيوتر و چه روي گوشي تلفن هوشمند شما با وارد کردن آدرس گيرنده، مقدار وجه پرداختي و فشردن دکمه ارسال، انجام مي‌شود.

در صورتي‌که دارنده بيت‌کوين ارز خود را در فضاي وب گم کند، پول او از گردش خارج مي‌شود. اين ارز غيرقابل‌بازگشت بوده و نمي‌توان آن را مجددا" بازيابي کرد. بيت‌کوين‌هاي گمشده، درست مانند بقيه بيت‌کوين‌ها همچنان در زنجيره بلاک باقي مي‌مانند، اما براي هميشه از دسترس خارج مي‌شوند. چون هيچ‌کس هيچ راهي ندارد تا کليدهاي محرمانه‌اي را، که بيت‌کوين‌ها را دوباره قابل خرج کردن مي‌نمايد، پيدا کند.

بهاي بيت‌كوين‌ها با توجه به قانون عرضه و تقاضا تعيين مي‌گردد. بنابراين وقتي بيت‌کوين‌هاي کمتري در دسترس باشند، تقاضا براي آنهايي که باقي مانده‌اند بيشتر مي‌شود و براي جبران اين تقاضا، بهاي بيت‌کوين‌ها افزايش مي‌يابد.

بيت‌کوين‌ در طي سال‌ها پس از آغاز به کارش، نشان داده است كه مي تواند پتانسيل زيادي براي رشد داشته باشد. اما هيچکس در آن موقعيت نيست که بتواند آينده بيت‌کوين را پيش‌بيني کند. يک قاعده سرانگشتي ساده مي‌گويد که هيچ ارزي را نبايد مطلقاً ايمن از ورشکستگي يا شرايط دشوار دانست و بنابراين همواره احتمال شکست‌هاي فني، ارزهاي رقيب، مسايل سياسي و جز آن وجود دارد.

بيت‌کوين از اين جهت که فقط تا 21 ميليون عدد از آن ساخته خواهد شد، منحصر به فرد است. اما اين هرگز يک محدوديت به شمار نمي‌آيد، چون بيت‌کوين‌ها مي‌توانند با واحدهاي کوچکتر از يک بيت‌کوين، مثلاً ساتوشي، شمارش شوند. بيت‌کوين‌ها در حال حاضر مي‌توانند تا 8 رقم اعشار کوچک شوند و اگر در آينده نياز به تراکنش‌هاي کوچکتري باشد، واحدهاي کوچکتري بوجود خواهد آمد.

 دريافت يک وجه پرداختي با بيت‌کوين، تقريبا" آني است. اما بطور متوسط يک تاخير 10 دقيقه‌اي لازم است تا شبکه بتواند با ضميمه کردن آن تراکنش به يک بلاک، تاييد آنرا شروع کرده تا بيت‌کوين‌هاي رسيده، قابل خرج‌کردن شوند. بنابراين هر نقل و انتقال بيت‌کوين حدود 10 دقيقه تا تاييد نهايي آن زمان نياز دارد. تاييد به معناي توافق شبكه مبني بر عدم ارسال بيت كوين ها براي شخص ديگر است و نشان دهنده اين است كه بيت كوين مربوطه، جزيي از اموال فرد خريدار است. هر کاربري آزاد است تا تعداد تاييديه‌هاي تراکنش را خود تعيين کند.

تکنولوژي بيت‌کوين سابقه رديابي امنيتي قوي دارد. بيشترين آسيب‌پذيري بيت‌کوين ناشي از خطاي کاربر است. ممکن است فايل‌هاي کيف پول بيت‌کويني که کليدهاي محرمانه لازم را ذخيره مي‌کنند، بطور تصادفي حذف، گم و يا دزديده شوند. درست مانند آنکه پول نقد واقعي، به شکل ديجيتال ذخيره شده باشد. خوشبختانه کاربران مي‌توانند اقدامات امنيتي مطمئني را بکار بندند تا از پول خود محافظت کنند. يا از آن دسته از تامين‌کنندگان خدمات که سطوح امنيتي خوب و نيز بيمه بر عليه دزدي يا گم شدن ارائه مي‌کنند، استفاده نمايند.

روش معامله بيت‌كوين به اين صورت است كه بايد ابتدا نزديکترين فروشنده با تعداد دلخواه خود را يافته و سپس درخواست خريد را براي وي ارسال کنيد. فروشنده نيز بنا به درخواست خريدار مشخصات حساب بانکي خود را براي خريدار ارسال کرده و خريدار نيز پس از واريز وجه رسيد آن را براي فروشنده ارسال مي‌نمايد و بيت‌کوين‌‌ها را در حساب الکترونيکي خود دريافت مي‌کند.

در ايران براي مبادلات بيت‌کوين، افراد بايد کيف پول اينترنتي را براي خود ايجاد کرده  و سپس اقدام به خريد و فروش بيت‌کوين کنند. به اين صورت که افراد مي‌توانند با مراجعه به برخي وبگاه‌هاي کارگزاري ارز مجازي نظير BITCOINDESK  فايل برنامه کيف پول مجازي را دريافت کرده و يا در همين وبگاه‌ها براي خود يک کيف پول تعريف کنند. سپس خريداران مي‌توانند با مراجعه حضوري به کارگزاري‌هاي خصوصي مبادله بيت‌کوين و يا با خريد اينترنتي از آنها اقدام به خريد بيت‌کوين کنند.

 از مزاياي بيت‌کوين  می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزايش سرعت انجام نقل و انتقالات: كاهش نقش واسطه گري بانك‌ها و صرافي‌ها و در نتيجه بهبود سرعت در انجام نقل و انتقالات.
• كاهش هزينه انجام نقل و انتقالات: در حال حاضر پردازش پرداخت وجه با بيت‌کوين، بصورت بدون کارمزد و يا با کارمزدي بسيار اندک، انجام مي گيرد. کاربران مي توانند براي پردازش سريعتر تراکنش خود، کارمزد پرداخت نمايند که در نتيجه تاييديه تراکنش را سريعتر از شبکه دريافت خواهند کرد. علاوه بر اين، پردازشگرهاي تجاري هم هستند که سوداگران را در پردازش تراکنش‌ها، تبديل بيت‌کوين‌ها به يک ارز بدون پشتوانه و واريز مبالغ بطور مستقيم و روزانه به حساب بانکي آنها، ياري دهند. چون اين تراکنش‌ها بر مبناي بيت‌کوين‌ است، کارمزدهايي به مراتب کمتر از کارمزدهاي شبکه کارت اعتباري يا پي‌پال، از آنها خواسته خواهد شد. بنابراين كاهش هزينه انجام نقل و انتقالات در مقايسه با حواله‌هاي بانكي و يا گشايش اعتبار اسنادي از مزاياي قابل توجه اين نوع پول است.
• نحوه محاسبه دارايي‌ها و بدهي‌ها: به افراد اين امكان را مي‌دهد كه دارايي‌ها و بدهي‌هاي خود را بر حسب يك نوع ارز محاسبه كنند.
• آزادي پرداخت وجه: هر موقع از شبانه روز و در هر کجاي جهان که باشيد، ارسال و دريافت فوري هر مبلغ از بيت‌کوين امکانپذير است. انتقال بيت‌كوين هيچ روزي تعطيل نيست.
• امنيت و کنترل: کاربران بيت‌کوين‌ بر تراکنش‌هاي خود کنترل دارند. پرداخت‌هاي بيت‌کويني بدون اينکه اطلاعات شخصي کسي به تراکنش پيوست شده باشد، انجام مي گيرد. به اين ترتيب محفاظت شديدي در برابر سرقت هويت ايجاد شده است. کاربران بيت‌کويني همچنين مي‌توانند با تهيه بک‌آپ يا نسخه پشتيبان و رمزگذاري، از پولشان محافظت نمايند.
• شفافيت و بي‌طرف بودن: تمامي اطلاعات در مورد تامين پول بيت‌کوين‌ به‌سادگي روي زنجيره بلاک در دسترس همه هست و مي توان آنرا بلافاصله درستي آزمايي کرده و از آنها استفاده نمود. هيچ شخص يا سازماني نمي‌تواند پروتکل بيت‌کوين‌ را کنترل و يا دستکاري نمايد. چون اين پروتکل با رمزنگاري، ايمن شده و هسته بيت‌کوين‌ را از نظر شفافيت و بي‌طرفي قابل اعتماد ساخته است.

معايب بيت‌کوين :

• محدوديت ميزان پذيرش: بسياري از مردم هنوز در مورد بيت‌کوين‌ آگاهي ندارند. هر چند كه امروز  کسب و کارهاي جديدي بيت‌کوين‌ها را مي پذيرند، اما اين فهرست هنوز کوچک است و نياز به رشد دارد تا بتوان از فايده‌هاي اين شبکه بهره جست.
• ناپايداري: ارزش کلي بيت‌کوين‌هاي در گردش و تعداد کسب و کارهايي که از بيت‌کوين‌ استفاده مي‌کنند، در مقايسه با آنچه که بايد باشد، هنوز کم است. بنابراين، رويدادها، معاملات و يا فعاليت‌هاي تجاري نسبتاً کمي هستند که مي‌توانند بر بهاي بيت‌کوين‌ اثري چشمگير داشته باشند. به لحاظ نظري اين ناپايداري، در صورت رشد بازارها و تکنولوژي بيت‌کوين‌، کاهش خواهد يافت. پيش از اين، جهان هرگز چنين ارز نوپديدي را به خود نديده بود. بنابراين تصور اينکه بيت‌کوين‌ چگونه اين راه را به پايان خواهد برد، واقعاً دشوار است.
• در حال توسعه بودن: نرم افزار بيت‌کوين‌ هنوز بطور فعال در دست توسعه است. ابزارها، ويژگي‌ها و سرويس‌هاي جديد در حال توسعه يافتن هستند تا بيت‌کوين‌ را امن‌تر و براي توده مردم دسترس‌پذيرتر بسازند. بيشتر کسب و کارهاي بيت‌کويني نوپا بوده و هنوز تحت پوشش بيمه نيستند. بطور کلي، فرايند بلوغ بيت‌کوين‌ هنوز در جريان است.

• ريسك عدم شناخت: هنوز مشخص نيست چه شخص يا گروهي و با چه هدفي اين پول را ايجاد كرده است. همواره اين ريسك وجود دارد كه استفاده‌كنندگان از اين ارز با ضررهاي هنگفتي مواجه شوند.
• ريسك نوسانات نرخ معاملاتي: تغييرات و نوسانات شديد قيمت بيت كوين يكي از مهمترين معايب اين ارزديجيتال در اين روزها به شمار مي رود.

در اين بخش بعدی تحقیق  قيمت بيت‌كوين در سه مقطع زماني (از ابتداي ايجاد تا كنون، از ابتداي سال 2017 ميلادي تا‌كنون و چهار ماه گذشته) مورد بررسي قرار گرفته است. لازم به ذكر است ارزش‌ها به دلار بيان شده است.

بيت‌كوين در انتهاي آوريل سال 2013 با قيمت 135 دلار عملا وارد بازار شد. قيمت بيت‌كوين از ابتداي سال 2017 روند صعودي پيدا نمود و از قيمت 70/998 شروع به افزايش نمود و و پس از نوسانات زياد و تجربه قيمت 90/19.326 در 17 ماه دسامبر، در پايان سال به قيمت 13.137 دلار رسيد. همچنين از ابتداي سال 2018 نيز قيمت بيت‌كوين با نوساناتي مواجه شد و پس از طي روندي نزولي و سپس مقداري افزايش در هفدهم فوريه (28/11/1396) به قيمت 10.724 دلار رسيد.

نكته با اهميت در خصوص قيمت پول‌هاي ديجيتال آن است كه براي آنكه پول ديجيتال بيش از يك موضوع كنجكاوانه باشد و به‌عنوان يك پول واجد شرايط به حساب آيد، ارزش روزانه آن بايد از ثبات بيشتري برخوردار بوده تا اينكه بتواند به‌عنوان يك واحد ذخيره ارزش و واحد محاسبه در بازارهاي تجاري، قابل اتكا و اطمينان باشد. نوسانات زياد نشان داده شده در نمودارهاي فوق شبيه رفتار سرمايه‌گذاران سوداگرانه است تا يك پول.

جدول 2 : نوسانات قيمت بيت‌كوين بر حسب دلار

به گزارش Coin.dance، 96 كشور/ ايالت از ميان 246 كشور/ ايالت، پول ديجيتال را در كشور/ايالت خود محدود نكرده‌اند. از ميان 48 صرافي برتر در سطح دنيا، بر اساس رتبه بندي https://localbitcoins.com (در تاريخ 10 اكتبر 2016)، كه در 36 كشور/ايالت مختلف پراكنده شده‌اند، 9 كشور داراي بيش از يك صرافي به ترتيب شامل چين با 4 صرافي، انگلستان با 3 صرافي، استراليا با 2 صرافي، بليز با 2 صرافي، دلوار آمريكا با 2 صرافي، فرانسه با 2 صرافي، سان فرانسيسكو آمريكا با 2 صرافي، سوئيس با 2 صرافي و نيويورك آمريكا با 2 صرافي، در اين ليست مي‌باشند

پول ديجيتال هنوز به طور رسمي در كشور ايران مورد استفاده قرار نگرفته است و اصولا مقامات رسمي در اين خصوص سكوت موضع مشخصي اتخاذ ننموده‌اند. ولي‌الله سيف رئيس سابق  بانك مركزي ج.ا.ا ، بيان نمود: "بانك مركزي نسبت به خريد و فروش ارزهاي رمزي و به خصوص بيت‌كوين هشدارهاي لازم را به مردم مي‌دهد و در كنار آن نيز در تلاش است تا امنيت نسبي در اين رابطه ايجاد شود. محمدرضا پورابراهيمي، رئيس كميسيون اقتصادي مجلس گفت: " بيت‌كوين نه تنها منطبق با هيچ‌كدام از اصول اقتصادي نيست. بلكه فضاي ناامني را نيز براي مبادله‌كنندگان ايجاد مي‌كند كه لازم است تجار نسبت به اين مسئله توجه كافي داشته باشند. همچنين كانون صرافان ايرانيان بيان داشته است: "فروش بيت‌كوين در صرافي غير‌قانوني است و دستورالعمل اجرايي تأسيس، فعاليت و نظارت بر صرافي‌ها كه به تصويب شوراي پول و اعتبار رسيده است،‌ چنين مجوزي را به صرافي‌ها نداده است". ناصر حکيمي معاون فناوري‌هاي نوين بانک مرکزي در بيست و دوم آبان سالجاري بر دو نگراني عمده مقام‌هاي بانکي ايران برابر پديده بيت‌کوين (و ديگر پول‌هاي ديجيتال) تاکيد کرد: نخست نوسان‌هاي شديد آن که به سردرگمي فعالان بازار مالي و سياستگذاران پولي منجر شده، و دوم هجوم فعالانه سوداگرانه به بازار اين گونه پول‌ها است که زمينه تازه‌اي را براي فعاليت‌هاي هرمي فراهم کرده است.

رئیس کل بانک مرکزی ایران  چندی پیش اعلام کرد در مورد ارزهای دیجیتال بحث های مفصلی در بانک مرکزی، دولت و مجلس در جریان است.

امروزه شرايط محيطي و رقابتي از يكسو و مدل‌هاي نوين كسب و كارها از سوي ديگر منجر به افزايش اهميت موضوع استفاده از شيوه‌هاي نوين پرداخت، شده است. بازارهاي محلي مرزهاي بين‌المللي را كمرنگ نموده و روش‌هاي تبادل را به تناسب نيازهايشان ايجاد كرده‌اند. شيوه عمل برخي از كسب و كارها در مبادلات خود به گونه‌اي است كه نقش واسطه‌گري بانك‌هاي مركزي و ساير سازمان‌هاي واسطه‌اي را كمتر نموده اند و در شبكه‌هاي اجتماعي و ساير كانال‌هاي الكترونيك با استفاده از ابزارهاي نوين ديجيتال، به صورت فرد به فرد با يكديگر به تبادل كالا و خدمات مي‌پردازند و پول مورد قبول خود را مبادله مي‌كنند.

رئيس صندوق بين‌المللي پول در حمايت از فناوري‌هاي جديد در حوزه مالي از جمله فناوري «بلاک‌چين» طي گزارشي در کنفرانس لندن كه در اكتبر 2017 برگزار شد، بيان داشت: "بکارگيري ارزهاي مجازي از سوي کشورها نبايد ممنوع و ناديده گرفته شود و ارزهاي مجازي همچون پول‌هاي متعارف دولت‌ها مي‌توانند با پول آنها رقابت کنند. به جاي اينکه برخي از کشورها، پول يک کشور ديگر را مانند دلار انتخاب کنند، بايد از ارزهاي مجازي استفاده کنند." وي همچنين تصريح کرد: "ترجيح مصرف‌کننده براي ارزهاي جديدي که بکارگيري آنها آسان‌تر و امن‌تر از گونه‌هاي سنتي هستند، بيشتر است و اين موضوع در آينده با ثبات بيشتر ارزهاي ديجيتالي، مي‌تواند بيش از پيش ارتقاء پيدا کند."

با نگاهي به وضعيت موضع گيري كشورهاي مختلف، مي‌توان دريافت كه كشورها در مقابل پول ديجيتال متفاوت عمل نموده اند. به‌طور مثال ايالات متحده امريكا مقررات كسب و كار پول ديجيتال را تنظيم نموده و در مرحله بررسي آن توسط مقامات قانون‌گذار كشور است. انگلستان و كانادا قصد دارند تا مقرراتي را براي مبادلات پول‌هاي ديجيتالي وضع كنند. مقامات چيني دستور توقف استفاده از پول‌هاي ديجيتال را صادر كرده‌اند و در ايران سياست‌گذاران هنوز به تصميم نهايي در پذيرش يا عدم پذيرش ارزهاي ديجيتال (از جمله بيت‌كوين) نرسيده‌اند لكن در حال حاضر تبليغات رسانه‌اي نشان‌دهنده مخالفت با اين نوع ارز است.

با توجه به كاربردهاي متفاوت ارزهاي ديجيتال نحوه مواجهه بانك توسعه صادرات كه در حوزه حمايت از صادرات غيرنفتي فعاليت مي‌نمايد، با اين نوع پول‌ بسيار حائز اهميت است. این گزارش در جمع بندی خود در این دخصوص آورده است:

تاكنون هيچ دولت و كشوري از جمله ايران اين نوع پول را به رسميت نشناخته است زيرا ورود به اين نوع بازار مجازي در فضاي اقتصادي كشورها موجب كاهش اثرات سياست‌هاي پولي بعنوان يك ابزار در اختيار دولت‌ها جهت اعمال سياست‌هاي انبساطي و انقباضي براي كنترل شاخص‌هاي اقتصاد كلان در جامعه خواهد شد.

گسترش استفاده از ارزهاي مجازي مي‌تواند تمام معاهدات و توافقات پولي بين‌المللي را که در راستاي کنترل جريان پول و مبارزه با پولشويي در جهان شکل گرفته‌اند را بهم زده و بي اثر کند.

در ايران بسترهاي قانوني و مجوزهاي لازم از مراجع ذي‌صلاح جهت ورود به اين نوع بازار تعريف نشده است.اين پول زمينه بسيار مساعدي براي فرار مالياتي، پولشويي و تامين مالي تروريسم فراهم مي‌آورد، ماليات بر آن تعلق نمي‌گيرد و به واسطه آنکه پرداخت‌کننده و دريافت‌کننده آن مشخص نيست، مي‌تواند مورد استفاده خلافکاران در عمليات تبهکارانه و تروريستي، پولشويي و هر‌گونه اقدام مخفيانه بدون اطلاع دولت‌ها قرار گيرد.

جدول 3 : بررسي اجمالي نحوه موضع‌گيري بانك در خصوص ارزهاي ديجيتال

همانطور كه اشاره شد، در حال حاضر امكان ورود بانك توسعه صادرات ايران در بخش ارائه خدمات با ارز ديجيتال وجود نداشته و اصولا" فلسفه حضور چنين ارزهايي حذف واسطه‌هايي مانند بانك‌ها بوده است. همچنين به نظر مي‌رسد ورود بانك در بخش سرمايه‌گذاري در ارزهاي ديجيتال نيز به دلايل بالا به صرفه و صلاح بانك نمي‌باشد. لكن در شرايط خاص و در صورت بروز محدوديت‌هاي معاملاتي بر اثر تشديد تحريم‌ها و افزايش استفاده صادركنندگان از ارزهاي ديجيتال و تغيير الگوي رفتاري مشتريان، ممكن است بانك مجبور باشد به صورت غيرمستقيم در راستاي همراهي و حمايت صادركنندگان راهكارهايي در اين خصوص بيانديشد. در حال حاضر با توجه به نوسانات شديد قيمتي ارزهاي ديجيتال از جمله بيت‌كوين، ورود به اين حوزه با ترديد روبرو است و ممكن است زيان‌هاي جدي را متوجه صادركنندگان نمايد و لذا در حال حاضر اقدام بانك در قبال ارزهاي ديجيتال مي‌بايست، رصد الگوي رفتاري مشتريانش و نحوه برخورد آنها با پديده ارزهاي ديجيتال باشد. در صورت ثبات قيمتي و پذيرش جهاني اين نوع ارزها و رواج آن، مطمئنا كشور ايران نيز بايد موضع‌گيري‌هاي مشخصي را در اين خصوص از سوي مبادي ذيربط داشته باشد.